Infecties bij HIV-seropositieve patiënten

(juni 2004)

Candidiasis, orale/pharyngeale
Encefalitis
Gastroenteritis/Enterocolitis
Gedissemineerde histoplasmose
Gedissemineerde Mycobacterium avium complex infectie
Oesofagitis
Lues
Meningitis
Mycobacterium kansasii infectie
Mycobacterium xenopii infectie
Multidermatomale zoster dermatitis of Herpes zoster ophthalmicus
Pneumonie
Pneumonie, interstitiële
Progressieve multifocale leuko-encefalopathie (PML)
Radiculitis/Myelitis/Neuritis
Retinitis
Tuberculose

Pneumonie
banale verwekkers
pneumocystis carinii
Histoplasma capsulatum
Cryptococcus neoformans
Aspergillus fumigatus
Verwekker:Banale verwekkers
zie Hoofdstuk "luchtweg infecties"
Verwekker:Pneumocystis carinii
1e keus:co-trimoxazol 3 dd 1920 mg (bij ernstige PCP iv anders po)
2e keus:Bij ernstige PCP: combinatie van dapson 1 dd 100 mg po + trimethoprim 3 dd 300 mg po of pentamidine 1 dd 4 mg/kg iv

Alternatieven: atovaquone 2 dd 750 mg (2 dd 5 cc) suspensie po. Innemen met vet voedsel. Niet bij ernstige PCP (PO2 < 8 kPa) of combinatie van clindamycine 3 dd 600 mg + primaquine 1 dd 30 mg po

Opmerkingen:Duur cotrimoxazol 14 dagen; overige 21 dagen. Bij pO2 < 8 kPa (zonder O2) alle antibiotica iv geven en prednison toevoegen volgens schema: - dag 1-5: 2 dd 40 mg - dag 6-10: 2 dd 20 mg - dag 11-14: 1 dd 20 mg

Secundaire profylaxe met co-trimoxazol 1 dd 480 mg po of dapson***
1 dd 100 mg poof pentamidine verneveling 1x/maand***.

Opmerkingen:* Indien
geen co-trimoxazol als secundaire profylaxe en positieve toxoserologie: primaire toxoprofylaxe 1 x per week 50 mg pyrimethamine en 7.5 mg folinezuur.
Verwekker:Histoplasma capsulatum
1e keus:amfotericine-B 1 dd 0.7 mg/kg/d iv
2e keus:itraconazol 2 dd 200 mg po (oplaaddosis 800 mg)
Opmerkingen:Duur minimaal 2 weken. Secundaire profylaxe met itraconazol 2 dd 200 mg po Itraconazol spiegels bepalen (apotheek).
Verwekker:Cryptococcus neoformans
1e keus:Combinatie van 2 middelen: A. amfotericine-B 0.5 mg/kg/d iv B. flucytosine 4 dd 20 mg/kg iv of 70 mg/kg/d continu iv (oplaaddosis: 2500 mg) Na 2 weken overgaan op fluconazol 1 dd 400 mg po gedurende 4 weken.
2e keus:fluconazol 1 dd 400 mg iv
Opmerkingen:Duur 6 weken totaal. Zonder flucytosine toevoeging amfotericine-B dosis verhogen tot 0.7 mg/kg/d. Zie voor flucytosine ook: richtlijn therapeutic drug monitoring
Secundaire profylaxe (indien geindiceerd) met fluconazol 1 dd 200 mg po of amfotericine-B 1 mg/kg/week iv.
Verwekker:Aspergillus fumigatus
1e keus:amfotericine-B 0.7-1.0 mg/kg/d iv (bij ernstige aspergillose tot 1.25 mg/kg/d).
2e keus:itraconazol 2 dd 200 mg po
Opmerkingen:Duur 2-6 weken, eventueel itraconazol continueren. Itraconazol spiegels bepalen (apotheek).
Tuberculose
Verwekker:Mycobacterium tuberculosis
1e keus:Combinatie van 4 middelen: A. INH 5-10 mg/kg/d po (max 300 mg/d) + pyridoxine 1 dd 20 mg. B. rifampicine 1 dd 600 mg po C. ethambutol 25 mg/kg/d po D. pyrazinamide 30-40 mg/kg/d po (max 2 g/d).
2e keus:I.o.m. microbioloog/ infectioloog.
Opmerkingen:Na 2 maanden, maar niet voordat kweek en resistentie bekend zijn, continueren met alleen INH en rifampicine tot 6 maanden na negatief worden van ZN preparaat. Altijd in combinatie met pyridoxine 1 dd 20 mg. Indien ethambutol langer gegeven wordt dan 2 maanden dosis verlagen tot 15 mg/kg/d.
Interstitiële pneumonie
Verwekker:Cytomegalovirus
1e keus:ganciclovir 2 dd 5 mg/kg iv evt in combinatie met foscarnet 2 dd 90 mg/kg iv
2e keus:foscarnet 2 dd 90 mg/kg iv
Opmerkingen:Duur minimaal 14 dagen. Geen secundaire profylaxe.
Gedissemineerde histoplasmose
Verwekker:Histoplasma capsulatum
1e keus:amfotericine-B 1 dd 0.7 mg/kg/d iv
2e keus:itraconazol 2 dd 200 mg po (oplaaddosis 800 mg)
Opmerkingen:Bij goede respons na 2 weken overgaan op itraconazol 2 dd 200 mg po itraconazol spiegels bepalen (apotheek). Secundaire profylaxe met itraconazol 2 dd 200 mg po
Gedissemineerde Mycobacterium avium complex infectie
Verwekker:Mycobacterium avium complex (geïsoleerd uit bloed of ander steriel materiaal)
1e keus:Combinatie van 3 middelen: A. claritromycine 2 dd 500 mg po B. ethambutol 15 mg/kg/d po C. rifabutin 300 mg/d po
2e keus:Eventueel één van de middelen vervangen door ofloxacin 2 dd 400 mg po
Opmerkingen:Cave uveïtis bij rifabutin gebruik in combinatie met ketoconazol. Leverenzymen controleren. Bij verminderde in vitro gevoeligheid voor claritromycine deze vervangen door ofloxacin. Bij goede klinische reactie en negatieve bloedkweken na 4 weken levenslang continueren met claritromycine en ethambutol.
Mycobacterium kansasii infectie
Verwekker:M.kansasii (tenminste 2x geïsoleerd)
1e keus:Combinatie van 3 middelen: a. INH 1 dd 300 mg po b. rifampicine 1 dd 600 mg po c. ethambutol 15 mg/kg/d po
2e keus:I.o.m. microbioloog/ infectioloog.
Opmerkingen:Duur tenminste 18 maanden. Leverenzymen controleren.
Mycobacterium xenopii infectie
Verwekker:M.xenopii (tenminste 2x geïsoleerd)
1e keus:Combinatie van 3 middelen: a. INH 1 dd 300 mg po b. rifampicine 1 dd 600 mg po c. ethambutol 15 mg/kg/d po
2e keus:I.o.m. microbioloog/ infectioloog.
Opmerkingen:Duur tenminste 9 maanden. Leverenzymen controleren.
Gastroenteritis /Enterocolitis
Campylobacter
Salmonella
Shigella
Cryptosporidium parvum
Enterocytozoön bieneusi
Encephalitozoön intestinalis
Isospora belli
Giardia lamblia Adenovirus
Cytomegalovirus
Verwekker:Campylobacter spp
1e keus:erytromycine 4 dd 500 mg iv of claritromycine 2 dd 500 mg po
2e keus:ciprofloxacine 2 dd 500 mg po of doxycycline éénmalig 200 mg po daarna 1 dd 100 mg po
Opmerkingen:Duur 7-14 dagen. Bij positieve bloedkweken iv behandelen. Cave resistentie. Sterke neiging tot recidief na staken therapie.
Verwekker:Salmonella spp
1e keus:amoxicilline 4 dd 500 mg po of iv
2e keus:ciprofloxacine 2 dd 500 mg po
Opmerkingen:Duur 7-14 dagen. Bij positieve bloedkweken iv behandelen met amoxicilline 4-6 dd 1 g of ciprofloxacine2 dd 400 mg gedurende 14 dagen.
Verwekker:Shigella spp
1e keus:amoxicilline 4 dd 500 mg po
2e keus:ciprofloxacine 2 dd 500 mg po
Opmerkingen:Duur 7 dagen. Bij positieve bloedkweken iv behandelen met amoxicilline 4-6 dd 1 g of ciprofloxacine2 dd 400 mg gedurende 7 dagen.
Verwekker:Cryptosporidium parvum
1e keus:Geen bewezen effectieve therapie bekend.
2e keus:Eventueel paromomycine 3 dd 500-1000 mg po of spiramycine 4 dd 500 mg po
Opmerkingen:Duur 14 dagen.
Verwekker:Enterocytozoön bieneusi
1e keus:Geen bewezen effectieve therapie bekend.
Verwekker:Encephalitozoön intestinalis
1e keus:albendazol 2 dd 400 mg po
Opmerkingen:Duur 21-28 dagen.
Verwekker:Isospora belli
1e keus:co-trimoxazol 2 dd 1920 mg po
Opmerkingen:Duur 14 dagen. Secundaire profylaxe met co-trimoxazol 1 dd 960 mg of 2 dd 480 mg po
Verwekker:Giardia lamblia
1e keus:tinidazol éénmalig 2 g po
2e keus:metronidazol 1 dd 2 g po gedurende 3 dagen
Verwekker:Adenovirus
1e keus:Geen bewezen effectieve therapie bekend.
Verwekker: Cytomegalovirus
1e keus:ganciclovir 2 dd 5 mg/kg iv
2e keus:foscarnet 3 dd 60 mg/kg iv
Opmerkingen:Duur 14 dagen. Bij recidief onderhoudstherapie overwegen.
Orale/pharyngeale candidiasis
Verwekker:Candida spp
1e keus:fluconazol 1 dd 50-100 mg po gedurende 7-14 dagen, zonodig langer
2e keus:itraconazol 1 dd 100 mg po 2 weken
Opmerkingen:Duur 7-14 dagen. fluconazol ook als gel verkrijgbaar.
Oesofagitis
Verwekker:Candida spp
1e keus:fluconazol 1 dd 100-400 mg po
2e keus:itraconazol 1 dd 200 mg po suspensie of amfotericine-B 0.3-0.7 mg/kg/d iv (evt. in combinatie met flucytosine: zie richtlijn voor ‘therapeutic drug monitoring’ .)
Opmerkingen:Duur 7-14 dagen. In combinatie met flucytosine altijd 0.3 mg/kg/d iv amfotericine-B doseren.
Verwekker:Cytomegalovirus
1e keus:ganciclovir 2 dd 5 mg/kg iv
2e keus:foscarnet 3 dd 60 mg/kg iv
Opmerkingen:Duur 14 dagen.
Retinitis
Verwekker:Cytomegalovirus
1e keus:ganciclovir 2 dd 5 mg/kg iv
2e keus:foscarnet 3 dd 60 mg/kg iv
Opmerkingen:Duur minimaal 10 dagen (i.o.m oogarts). Secundaire profylaxe oraal ganciclovir 3 dd 1000 mg of via porthacath gedurende 5 dagen per week met ganciclovir 1 dd 7 mg/kg iv of foscarnet 1 dd 120 mg/kg iv
Verwekker:Varicella zoster virus
1e keus:aciclovir 3 dd 10 mg/kg iv
2e keus:foscarnet 3 dd 60 mg/kg iv
Opmerkingen:Duur minimaal 10 dagen.
Encefalitis
Toxoplasma gondii
Cytomegalovirus
Varicella zoster virus
Herpes simplex virus
Verwekker:Toxoplasma gondii
1e keus:Combinatie van 2 middelen: A. pyrimethamine éénmalig 100 mg, daarna 1 dd 50-75 mg po B. sulfadiazine 4 dd 1000 mg po
2e keus:Combinatie van 2 middelen: A. clindamycine 3 dd 600 mg po B. pyrimethamine 1 dd 50 mg po

Alternatieven zijn: atovaquone 2 dd 750 mg po

Opmerkingen:Duur 4-6 weken. Bij combinatie sulfadiazine en pyrimethamine ook folinezuur geven 1 dd 15 mg po

Secundaire profylaxe met pyrimethamine 1 dd 50 mg po + 7.5 mg folinezuur

Bij afwezigheid van PCP profylaxe (co-trimoxazol 1 dd 480 mg po) pyrimethamine 1 dd 25 mg po combineren of met sulfadiazine 2 dd 1 g po + folinezuur 1 dd 7.5 mg poof metclindamycine 4 dd 300 mg po + folinezuur 1 dd 7.5 mg

Verwekker:Cytomegalovirus
1e keus:ganciclovir 2 dd 5 mg/kg iv in combinatie met foscarnet 3 dd 60 mg/kg iv
2e keus:foscarnet 3 dd 60 mg/kg iv
Opmerkingen:Duur 14 dagen.
Verwekker:Varicella
zoster virus
1e keus:aciclovir 3 dd 10 mg/kg.
2e keus:foscarnet 3 dd 60 mg/kg iv
Opmerkingen:Duur minimaal 10 dagen.
Verwekker:Herpes simplex virus
1e keus:aciclovir 3 dd 10 mg/kg.
2e keus:foscarnet 3 dd 60 mg/kg iv
Opmerkingen:Duur minimaal 10 dagen.
Meningitis
Verwekker:Cryptococcus neoformans
1e keus:Combinatie van 2 middelen: a. amfotericine-B 0.5 mg/kg/d iv b. flucytosine 4 dd 20 mg/kg iv of 70 mg/kg/d continu iv (oplaaddosis: 2500 mg) Na 2 weken, indien lumbaal punctie negatief is, overgaan op fluconazol 1 dd 400 mg po gedurende 4 weken
2e keus:fluconazol éénmalig 800 mg iv daarna 1 dd 400 mg iv
Opmerkingen:Duur 6 weken totaal. Zonder flucytosine toevoeging amfotericine-B dosis verhogen tot 0.7 mg/kg/d. Flucytosine spiegels bepalen (apotheek). Secundaire profylaxe met fluconazol 1 dd 200 mg po of amfotericine-B 1 mg/kg/week iv
Verwekker:Mycobacterium tuberculosis
Zie Hoofdstuk "TBC"
Opmerkingen:Bij coma prednison toevoegen
Radiculitis/Myelitis/Neuritis
Verwekker:Cytomegalovirus
1e keus:ganciclovir 2 dd 5 mg/kg iv
2e keus:foscarnet 3 dd 60 mg/kg iv
Opmerkingen:Duur 14 dagen.
Verwekker:Varicella zoster virus
1e keus:aciclovir 3 dd 10 mg/kg iv
2e keus:foscarnet 3 dd 60 mg/kg iv
Opmerkingen:Duur minimaal 10 dagen
Multidermatomale zoster dermatitis of Herpes zoster ophthalmicus
Verwekker:Varicella zoster virus
1e keus:aciclovir 3 dd 10 mg/kg iv
2e keus:foscarnet 3 dd 60 mg/kg iv
Opmerkingen:Behandelen tot 7 dagen na indrogen van laatste nieuwe laesie.
Lues
Verwekker:Treponema pallidum
1e keus:penicilline G Zie blz 65
2e keus:doxycycline Zie blz 65
Opmerkingen:Enige verschil bij HIV: bij vroege lues: - LP bij afsluiten follow-up (na twee jaar) - 3 i.p.v. 1 x 2.4 mE penidural bij ernstige immundeficientie (CD4 < 200)
Neurolues (vooral uveïtis) komt bij HIV-seropositieve patiënten vaker voor.Bij huidafwijkingen kan diagnostiek worden uitgebreid met PCR op een huidbiopt.VRDL titers zijn soms zeer hoog en dalen langzaam na therapie. I.v.m. regelmatig voorkomende therapie failures is het raadzaam om de serologie regelmatig te herhalen tot 12 maanden na therapie.
Progressieve multifocale
leuko-encefalopathie (PML)
Verwekker:JC virus
1e keus:Geen bewezen effectieve therapie bekend.

Hoewel de gegevens in dit boekje met de grootst mogelijke zorg zijn bijeengebracht, nemen de auteurs en de uitgever geen enkele verantwoordelijkheid op zich voor eventuele zetfouten of andere onjuistheden.

index antibioticaboekje - terug